Een jaar lang volgde Rick van Leeuwen de bekende oud-voetballer en voetbaltrainer Sjaak Polak. Van het voetbalveld naar de kaakchirurg, van een buitenlands toernooi naar de gevangenis. Een boek schrijven over Polak was een groot avontuur voor Van Leeuwen, maar het verhaal is nog niet af. De Valkenburger is met ‘Sjaak Polak, even serieus’ genomineerd voor de prijs Voetbalboek van het jaar 2020.

De landelijke verkiezing is een initiatief van Staantribune. Het voetbalmagazine wil met deze prijs voetballiefhebbers, die normaal niet zo van lezen houden, stimuleren om eens vaker een boek te pakken.

De underdog
Het boek van de Valkenburger neemt het voor de publieksprijs op tegen bekende namen zoals ‘Mijn Maradonna’ van Henk Spaan, ‘Koemans keuzes’ van Patrick Bernhart en ‘Sneijder’ van Kees Jansma. Is het boek van Van Leeuwen de underdog in de shortlist met 15 grote titels? ‘Misschien een beetje’, denkt hij. ‘Sjaak is ook altijd wel de underdog geweest.’

Polak was een succesvolle profvoetballer, maar is vooral bekend geworden door zijn tv-optredens na de wedstrijd. Dat was voor Van Leeuwen ook een van de grote triggers om het verhaal van de voormalig beloftentrainer van Quick Boys op te schrijven. De Valkenburger was zelf ooit jeugdtrainer bij Valken’68, en enkele van zijn oud-pupillen speelden op dat moment (2015) in de selectie van Polak. Van hen hoorde hij de hilarische verhalen over de Haagse trainers. De jonge voetballers maakten bijvoorbeeld kennis met de boetepot van Polak, wat ook in het boek is terug te lezen.

– Een tientje als je je sokken verkeerd in de wastas deed, een tientje als je per ongeluk een broekje in je eigen tas stopte. Dertig euro boete als je te laat kwam. Een tientje als je ‘Sjaak’ zei in plaats van ‘trainer’. En zo vlogen de tientjes in zijn begintijd bij Quick Boys door de kleedkamer, met als bestemming een reisje naar Swansea – dat dan weer wel –

Documentaire op papier
Hun contact bij Quick Boys heeft uiteindelijk geleid tot dit boek, waarmee trainer en schrijver twee jaar geleden van start gingen. In een jaar tijd leerde de twee voetballiefhebbers elkaar goed kennen. ‘Hij is heel puur en heeft pittige uitspraken. Ik had het geluk dat hij zo toegankelijk was. Hij vroeg mij ook nooit waarom ik iets moest weten.’

Van Leeuwen ziet het boek niet als een biografie, maar meer als een documentaire op papier. ‘Ik was de camera op zijn schouder, maar draaide ook af en toe een andere kant op. Om alle puzzelstukjes in elkaar te laten vallen heb ik ook de mensen om hem heen geïnterviewd. Zo leer je hem ook kennen door de ogen van een ander.’

Het boek is precies geworden wat hij voor ogen had. De Valkenburger is blij met de enthousiaste reacties die hij tot de dag van de vandaag op het boek ontvangt. Een jaar na de publicatie weet hij nog steeds niet zeker of Polak het boek zelf wel helemaal heeft gelezen. ‘Hoezo, ik weet toch wat ik heb gezegd?’, reageerde Polak toen Van Leeuwen hem het manuscript aanbood.

Stemmen op Voetbalboek van het Jaar 2020 kan tot en met zondag 14 maart. Extra stemmen van zijn dorpsgenoten kunnen ervoor zorgen dat hij de titel mee naar Valkenburg neemt.